Chương IX Lời vĩnh biệt Phục sinh

Chương IX

Lời vĩnh biệt Phục sinh

Trong bầu khí phụng vụ phục sinh, đám tang của nhà vua Baudouin do truyền hình Âu châu (Eurovision) chuyển đến từng triệu khán giả, đã trở thành một thời điểm rao truyền Tin Mừng cao độ, có tầm vóc thế giới.

Hoàng hậu Fabiola, mặc tang phục màu trắng, mong ước rằng buổi quốc táng nầy sẽ chuyển thành ngày vinh quang và hy vọng [1]; ngọn nến Phục sinh để đằng trước thi hài Nhà Vua; dàn nhạc và ca đoàn đi kèm nghi lễ phụng vụ, hát lên sự chiến thắng của Sự sống và niềm vui vượt trên sự chết. Tất cả phối hợp với nhau làm cho đám tang trở thành duy nhất và không thể quên được.

Bài giảng của người kế vị tôi, Đức HồngY Danneels, phải được đọc lại ở đây. Mỗi chữ trong ấy đều mang đầy ý nghĩa.

Bài giảng của Hồng y Danneels

Anh chị em trong đức tin,

Tất cả anh chị đến đây để tưởng niệm Nhà Vua mà quí anh chị quí trọng.

Có những vị vua, còn hơn những kẻ làm vua: họ là những mục tử của dân họ. Họ không phải chỉ trị vì, họ yêu, đến mức hiến chính mạng sống mình. Đó là Vua Baudouin. Ngài yêu. Sáng suốt chính trị của Ngài đâm rễ sâu trong tâm hồn. Khôn khéo cư xử của Ngài phát xuất từ nguồn suối yêu thương của Ngài. Bí mật của những năm tháng trị vì của Ngài, đó là tâm Ngài. Ngài giã từ chúng ta, một mình và âm thầm, như muốn nói với tâm tư chúng ta: "tôi không muốn tạo cho quí anh chị quá nhiều phiền muộn".

Một vị Vua hợp lòng người

Đó là một vị Vua hợp lòng người: Ngài yêu mến chúng ta, và chúng ta mến mộ Ngài. Cái chết của Ngài dấy lên trong toàn xứ sở một nỗi xúc động sâu xa và lòng nhớ ơn vô tận. Cái chết đã đánh thức cái gì quí giá nhất nơi mỗi tâm hồn chúng ta. Thật lạ lùng, tuần lễ tang nầy đã làm cho tất thảy chúng ta thấy tốt lành hơn lên.

Đó là vị Vua hợp lòng người, hợp với tâm hồn chúng ta. Con người kín đáo, âm thầm, luôn luôn mỉm cười, hết sức tế nhị đó có một tâm hồn bao la như cát dọc bờ biển. Ngài ôm ấp trong lòng tất cả niềm hân hoan và những khổ đau của xứ sở và dân Ngài. Con người đó mang lấy nơi mình nhiệt tình, khả năng lắng nghe và thông cảm hiếm có.

Người ta nói Ngài là người mơ màng, nhưng thái độ như mơ màng đó không gì khác hơn là sự thâm trầm tiềm ẩn một nguồn vui, bừng cháy như ngọn lửa dưới tro tàn. Lửa tiềm ẩn đó ấp ủ nhiều tâm tình hơn.

Vâng, như gương David, một vị vua cao cả trong Kinh Thánh, Vua Baudouin là mục tử của dân Ngài. Ngài ưu ái những người bé nhỏ, nghèo và bị xã hội lãng quên. Nhất là trong những tháng cuối cùng vừa qua, Ngài đã đi tìm họ. Trong những lần kinh lý gần đây xuyên qua các nẻo đường xứ sở, Ngài thường cùng với hoàng hậu sát cánh với những người dân thường hoặc các trẻ em, cúi đầu,  lắng nghe họ. Ngài mỉm cười nghe và tiếp nhận những tâm sự của họ và giữ lấy trong lòng như Đức Trinh Nữ Maria. Như Đức Mẹ, Ngài đã luôn nói tiếng "Xin vâng".

Có ai trong xứ nầy đã thường nói "Xin vâng" như Nhà Vua không?  Và trong hoàn cảnh khổ đau như Ngài đã chịu không? Và nếu Vua phải nói "không", thì chỉ nói không với điều ác. Phải chăng đó cũng là một lối nói "Xin vâng" với điều thiện ?

Như một người mục tử tốt, Ngài không phải chỉ biết nghe hoặc thông cảm: Ngài đã hiến cuộc đời cho dân Ngài. Có những ngọn lửa đốt cháy để hoàn tất mọi việc: đức ái là một trong những ngọn lửa đó. Nó đã hoàn tất cuộc đời Ngài. Ngài ra đi sớm quá. Nhưng như Thánh Kinh đã viết: "Trong ít năm thôi, người ấy đã hoàn thành cuộc sống đầy tràn, trở thành hoàn hảo trong một thời gian ngắn, đã lập được kỳ công" (Khôn ngoan 4, 13).

Nhà Vua đã chịu nhiều khổ đau. Khổ đau bám sát ngay từ lúc thiếu thời và cả suốt đời Ngài, không bao giờ lìa xa. Nhưng khổ đau đã làm cho Ngài già dặn, thay đổi Ngài, cho Ngài một khả năng thông cảm lạ lùng. Nó nghiền tán lương tâm Ngài như người ta xay lúa, để làm nên bánh tốt nuôi dân.

Nhưng nhờ vết thương của Ngài, phải chăng Ngài đã chữa lành những vết thương của chúng ta? Nhờ những khổ đau của Ngài, khung cảnh an bình của các cộng đồng trong xứ sở chúng ta đã không bao giờ bị xáo trộn trầm trọng. Những thương tổn Ngài chịu đã không xích gần chúng ta lại với nhau hay sao? Sự thinh lặng của Ngài đã không trấn an những lời nói hung bạo của chúng ta hay sao? Những cuộc nói chuyện, những lần Ngài kiên nhẫn lắng nghe đã không làm cho những người mà xã hội hầu như  quên lãng đến gần lại chúng ta hay sao?

Phải chăng là nhờ chính sự hiện diện kín đáo và "lòng bác ái chính trị" của Ngài mà nước Bỉ đã qua được một khúc quanh lịch sử của mình, đó là bước sang hình thái liên bang một cách an bình và tôn trọng dân chủ, như Nhà Vua đã hãnh diện nhắc đến việc nầy trong sứ điệp ngày 21 tháng 7 vừa qua? Nhà Vua đã chịu đau khổ. Ngài đã từng nói: "Làm vua là phục vụ chân lý và chịu khổ đau cho dân mình".

Đặc biệt Nhà Vua là mẫu mực Mục tử nầy cho dân mình. Ngài nêu gương về một lương tâm thanh cao, nhạy bén, hết sức tế nhị, tuân phục những mệnh lệnh đạo đức và siêu nhiên, dù thật nhỏ nhoi. Đối với Ngài, lương tâm là tuyệt đối: đó là tiếng nói của chiều sâu con người và là tiếng nói của Thiên Chúa. Ngài luôn luôn tuân phục lương tâm, dù làm điều đó có thể hệ lụy cho chính quyền lợi riêng của Ngài, cho vương quyền của Ngài. Sự sống con người, theo Ngài nghĩ, phải được trả với giá nầy.

Người ta nói Ngài quá bén nhạy về mặt luân lý, đạo đức. Xuyên qua lời nhận xét có ý như chỉ trích nầy, Ngài xem đó như là một lời ca ngợi. Nếu người ta cho rằng bảo vệ các giá trị cao cả của văn minh Tây phương và ngay cả có tính cách phổ quát, cổ súy nếp sống gia đình, ưu tiên lo lắng cho những người không có công ăn việc làm, những kẻ bị xã hội ruồng rẫy, những kẻ thiếu thốn, đề cao nhân quyền, trật tự quốc tế, là quá đạo đức luân lý, thì tất cả chúng ta không phải có bổn phận  trở nên "qúa đạo đức luân lý" theo gương Ngài hay sao?

Con người đầy yêu thương đó, đúng là mẫu mực nơi cuộc sống vợ chồng và gia thất của Ngài.

Với hoàng-hậu,  Ngài đã để lại cho chúng ta gia sản quý giá nhất . Vượt lên trên cái chết đang tạm chia lìa họ, trong cuộc sống vợ chồng, gia thất, Nhà Vua và hoàng-hậu thật sự có quyền nói với chúng ta rằng: "Chúng tôi van xin anh chị em, hãy noi theo gương sống của chúng tôi" (I Cor 4, 16).

Nhà Vua đã không nói như thế nầy sao: "Ai muốn tạo sự thống nhất trong xứ sở mình, thì phải thực hiện sự thống nhất đó ngay trong cuộc sống vợ chồng và gia đình mình" . Thật vậy, hai ngôi nhà nầy được xây lên bằng cùng một loại xi măng, đó là tình yêu.

Một vị Vua theo ý  Thiên Chúa

Nếu Ngài là vị vua hợp lòng người - hợp với lòng chúng ta - thì Ngài cũng là vị Vua theo tâm ý của Thiên Chúa. Tương lai hẳn có nhiều người đúc kết lại cuộc đời Ngài, viết lại lịch sử của triều đại Ngài. Nhưng người ta có khám phá ra được "bí mật của Nhà Vua" hay không? Bởi Ngài có bí mật của Ngài: đó là Thiên Chúa của Ngài, Đấng mà Ngài yêu mến đến điên dại và Đấng yêu thương Ngài vô ngần.

Dưới bóng rợp của các sinh hoạt công cộng và chính trị có một nguồn suối yên lặng và ẩn kín chảy tràn: đó là cuộc sống của Ngài trong Thiên Chúa. Cầu nguyện, Thánh lễ mỗi ngày, đọc Phúc Âm, tình yêu đối với Đức Trinh Nữ Maria, bằng thống hối: đấy là những nguồn suối ẩn kín đổ đầy dòng sông của đời Ngài. Khi phục vụ con người, Ngài không ngừng nghĩ đến Thiên Chúa.

Trong mỗi khuôn mặt người đối diện với Ngài, Ngài nhận ra khuôn mặt Chúa Kitô. Một ngày nào đó chắc bí mật nầy, mầu nhiệm nầy của Vua Baudouin sẽ được tỏ bày. Tôi hy vọng như thế. Bấy giờ toàn thế giới sẽ lấy tay bịt miệng vì kinh ngạc. Như người đội trưởng dưới chân Thánh giá, người ta sẽ nói lên rằng: "Người nầy thật đúng là một kẻ công chính" (Lc 23, 47).

Nhà Vua không bao giờ dấu diếm về đức tin của Ngài. Nhưng Ngài cũng không bao giờ huênh hoang một cách không đúng chỗ, nhằm tránh cho những người không chia sẻ đức tin của Ngài khó chịu. Tinh thần ngay thẳng, phán đoán khách quan của Ngài, sự tôn trọng thành khẩn những gì là tốt, có giá trị, gần với con người, chính đáng và hữu ích đã làm cho mọi người mến mộ. Vì Ngài biết rằng đức tin là một ơn ích nhằm phục vụ con người chứ không phải là một vũ khí để đề cao giá trị của mình.

Phúc cho dân tộc đã có một vị Vua như thế...

Kính thưa Ngài,

Chúng tôi nhớ Ngài lắm! Chúng tôi sẽ thấy vô cùng cô đơn, nếu chúng tôi  không biết được  rằng, nay thay vì một vị Vua, Chúa đã cho chúng tôi một "người trung gian cầu bầu" cho nước Bỉ. Ngài đã từng cầu nguyện thật lâu trong ngôi nhà nguyện nhỏ của Ngài ở điện Laeken, nay Ngài lại ở trước ngai của Con Chiên. Ngài đã không thay đổi nghề nghiệp, nhưng chỉ thay đổi chỗ ở mà thôi. Ngài đã cầu nguyện suốt đời Ngài, nay xin tiếp tục cầu nguyện cho chúng tôi.

Ngài thân mến,

Nhờ đức tin, chúng tôi biết Ngài sống. Chúng tôi đang thắp sáng cây nến phục sinh, cạnh Ngài. Nếu lòng tin của chúng tôi ngập tràn bởi ánh sáng phục sinh thì làm sao chúng tôi có thể đắp lên thân xác chúng tôi những màu tang chế?

Chúng tôi đã mất một vị Vua. Thiên Chúa đã cho chúng tôi lại một đấng cầu bầu và nâng đỡ. Phúc thay cho dân tộc đã nhận một vị Vua như thế làm người dẫn dắt mình khi Ngài còn sinh tiền, và một thiên thần như thế để chăm sóc lo lắng cho mình khi Ngài đã khuất.

Cám ơn Ngài, cám ơn Vua Baudouin thân ái. Chúng tôi cám ơn Ngài và chúng tôi xin Ngài một điều cuối cùng mà Ngài sẽ không từ chối: xin cầu nguyện cho chúng tôi!

---

[1] Tạp chí Prier của Pháp viết: "Fabiola đã đưa từng triệu khán thính giả truyền hình vào chính tâm điểm của mầu nhiệm đức tin của chúng ta".